Recep Tayyip Erdogan (d. 26 Subat 1954; Kasimpasa, Beyoglu, Istanbul), Turkiye Cumhuriyeti'nin 2003 yilindan beri basbakani ve Adalet ve Kalkinma Partisi'nin Genel Baskani. Erdogan 1994 ve 1998 yillari arasinda Istanbul Buyuksehir Belediyesi Baskanligini yuruttu.

 

Erdogan Marmara Universitesi Iktisadi ve Ticari Ilimler Fakultesi'nden 1981 yilinda mezun oldu. On sekiz yasindan itibaren siyasete dahil oldu. Erdogan, 1969-1980 yillari arasinda yari profesyonel futbolcu oldu. Esi Emine Erdogan'la 4 Temmuz 1978’de evlendi. Evliliklerinden 2 erkek, 2 kiz olmak uzere 4 cocuklari vardir.

 

Erdogan 27 Mart 1994'de yerel secimlerde Istanbul Buyuksehir Belediyesi Baskani olarak secildi. 12 Aralik 1997 tarihinde Siirt'te bir miting esnasinda okudugu bir siir nedeniyle goreve men ve hapis cezasina carptirildi. Siir Milli Egitim Bakanligi'nin ogretmenlere tavsiye edilmis bir kitaptan okunmustur. Cezaevinde dort ay kaldiktan sonra, 14 Agustos 2001'de Adalet ve Kalkinma Partisi (AK Parti) kurdu. 2002 genel secimlerinde AK Parti parlamentodaki sandalyelerin yaklasIk ucte ikisini kazanarak tek basina hukumet kurma yetkisini kazandi.

 

Basbakan olarak Erdogan, cok sayida reformlar uyguladi. Turkiye 45 yil sonra Avrupa Birligi ile bir Ortaklik Anlasmasi imzaladi, Erdogan'in gorev gelmesi ile Turkiye'nin AB'ye katilim muzakereleri basladi. 52 yil sonra ilk kez iktidarda olan bir parti ikinci donemde oy oranini arttirarak 2007 Turkiye genel secimlerinde Genel Baskani oldugu Adalet ve Kalkinma Partisi %46.58 oy alarak secimi kazandi.

 

2011 Turkiye genel secimleri'nde Genel Baskani oldugu Adalet ve Kalkinma Partisi %49,9 oy oranina sahip olarak ucuncu donemde de yeniden secildi.

 

 

Erdogan, ailesinin Rize'nin Guneysu ilcesinden Istanbul'a goc ettigi Kasimpasa semtinde dogmustur. 11 Agustos 2004 tarihinde Gurcistan ziyaretinde "Bende Gurcu'yum ailemiz Batum'dan Rize'ye goc etmis bir Gurcu ailesidir" dedi

 

Erdogan babasinin Sahil Guvenlik Teskilati gorevli olmasindan oturu cocuklugu Rize'de gecti. Ailesi ile birlikte 13 yasindayken Istanbul'a yerlesti.Cocukluk doneminde ekstra harclik icin Istanbul bazi sokaklarinda limonata ve simit satti. 1965 yilinda ilkokulu Kasimpasa Piyale Ilkokulu'nda, liseyi ise Istanbul Imam Hatip Lisesi'nde okudu. 1973 yilinda Imam Hatip'ten mezun oldu. O yillarda Imam Hatip Lisesi mezunlari universite sinavina sokulmadigi icin disaridan bitirme imtihanlarina girerek fark derslerini verdi, boylece Eyup Lisesi'nden de ikinci bir lise diplomasi aldi. Daha sonra Marmara Universitesi'ne baglanarak adi Marmara Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi olarak degistirilen Aksaray Iktisadi ve Ticari Ilimler Yuksek Okulu'ndan onlisans derecesiyle 1981 yilinda mezun oldu.

 

Gencliginde yerel bir kulupte yari profesyonel futbolcu olarak oynadi. Buyudugu ilcenin takimi Kasimpasa SK'nun oynadigi stadyuma ismi verildi.

 

Recep Tayyip Erdogan, 4 Temmuz 1978 gunu verdigi bir konferansta tanisan Emine Erdogan (kizlik soyadi Gulbaran) (d.1955 Siirt) ile evli. Ahmet Burak ve Necmeddin Bilal isminde iki oglu , Esra ve Sumeyye isminde iki kizi bulunmaktadir.

 

 

Universite yillarinda Milli Turk Talebe Birligi'ne girdi, 1976 yilinda Milli Selamet Partisi (MSP) Beyoglu Genclik Kolu Baskanligina ve ayni yil MSP Istanbul Il Genclik Kollari Baskanligina secildi.

 

12 Eylul 1980 darbesinden sonra 1983 yilinda kurulan Refah Partisi ile siyasi donemi tekrar basladir. 1984 yilinda Beyoglu Ilce Baskani, 1985 yilinda da Il Baskani ve MKYK uyesi secildi. 1986 ara secimlerinde milletvekili adayi oldu. Ardindan 1989 yilinda da Beyoglu ilcesinini belediye baskan adayi oldu ve 1989 secimlerinden Refah Partisi 2. parti olarak cikti. 1991 yilinda tekrar milletvekili adayi oldu ve parti baraji gecince milletvekili olmasina ragmen tercihli oy sistemi sebebiyle yuksek secim kurulu milletvekilligini iptal etti.

 

 

27 Mart 1994 yerel secimlerinde Erdogan %25,19 oy orani alrak dunyanin en buyuk metropollerinden biri olan ve Turkiye'nin sosyal ve ekonomik baskenti olan Istanbul'un Buyuksehir Belediye Baskani olarak secildi.

 

Baskanligi doneminde Istanbul'daki kacak yapilasma ile mucadele etti (bkz. Gokkafes maddesi). Hakkinda 18 dosyadan Istanbul Devlet Guvenlik Mahkemesi'nde dava acildi. Bunlardan bazilari Akbil, Isfalt, Istac ve Ido davalaridir. Bu davalar, milletvekili oldugunda dokunulmazligi nedeniyle dokunulmazligi suresince donduruldu.

 

Hapis Donemi, 1999

 

12 Aralik 1997'de Siirt’te topluluga konusma yaptigi bir miting sirasinda Ziya Gokalp'in 1912 yilinda Balkan Savasi icin yazdigi Asker Duasi'nin degistirilmis bir surumu ile; orduyu oven dizeyi soylemeden, yerine asagidaki misralari ekledigi ve ardindan konusmasinin devaminda "her devrin Firavun ve Nemrutlari oldugunu bunun karsisina cikacak Musa ve Ibrahimlerin engeleri asarak pislik dolu yollari temizleyecegini" soylemesi nedeniyle Diyarbakir Devlet Guvenlik Mahkemesi’nde yargilanmaya baslandi. 21 Nisan 1998 tarihinde mahkeme, sanigin Turk Ceza Kanunu’nun 312/2 maddesinden “Halki din ve irk farki gozeterek kin ve dusmanliga acikca tahrik etmek” sucunu isledigi kararini verdi ve Erdogan bir yil hapis ve 860 Milyon TL para cezasina carptirildi. Daha sonra sanigin mahkemedeki tavri ve durusmadaki hali gozonune alinarak cezasi 10 ay hapis ve 176,666,666 TL para cezasina indirildi. Ceza infaz yasasi geregi 10 aylik hapis cezasi 4 aya indi. Erdogan Diyarbakir DGM'nin kararina temyiz basvurusu yapti. 24 Eylul 1998 tarihinde Yargitay 8. Ceza Dairesi Diyarbakir Devlet Guvenlik Mahkemesi kararini onadi ve bu tarihte hukum kesinlesti. Erdogan 4.5 yil surdurdugu Istanbul Belediye Baskanligini birakarak 26 Mart 1999 gunu Pinarhisar Cezaevine girdi ve cezasini cekerek 24 Temmuz 1999 gunu hapisten cikti.

 

Bilinenin aksine Recep Tayyip Erdogan'in okudugu, yargilanip hapis cezasi almasina sebep olan siir Ziya Gokalp'in Asker Duasi isimli siirinin degistirilmis bir versiyonu degildir. Onun okudugu siir yukarida gectigi sekliyle Romen Diyojen ve Buyuk Selcuklu Turk Hukumdari Alparslan'in karsilikli konusmalarini gosteren Turk Standartlari Enstitusu tarafindan basilmis "Turk ve Turkluk" isimli kitapta gecen Ziya Gokalp'in baska bir siiridir. Milli Egitim Bakanligi bu kitabin okunmasini ogretmenlere ve orta dereceli okul ogrencilerine tavsiye etmistir.

 

Basbakanlik Donemi, 2003-Gunumuz

 

Fazilet Partisi'nin, Anayasa Mahkemesi tarafindan daimi kapatilmasinin ardindan, bagimsiz kalan milletvekilleri, yeni parti kurma calismalarini "gelenekciler" ve "yenilikciler" olarak adlandirilan iki kanattan surdurdu. "Milli Gorus'cu" olarak adlandirilan kanat, Recai Kutan'in genel baskanliginda 20 Temmuz 2001'de Saadet Partisi'ni kurarken, "degisimci" kanat da, Tayyip Erdogan liderliginde 14 Agustos 2001'de, Adalet ve Kalkinma Partisi'ni kurdu ve Tayyip Erdogan, parti genel baskanligina secildi. Erdogan "biz gomlegimizi degistirdik" ifadesiyle gelenekcilerden buyuk tepki aldi.

 

Kurulan Adalet ve Kalkinma Partisi (AK Parti), 3 Kasim 2002 secimlerinde kayitli 41.291.568 secmenin oy kullanan 32.652.702 kisisi icinden 10.770.704 adet oy alarak %34,29 ile birinci parti oldu.

 

Erdogan, siyasi yasagi bulundugu icin secimlere giremedi ve milletvekili secilemedi. Secim sonrasindaki 58. Hukumet, Abdullah Gul basbakanliginda kuruldu. Bu hukumet doneminde Erdogan'in siyasi yasaginin kaldirilmasi icin TBMM'ye yasa teklifi sunuldu. Bu yasa degisIkligi TBMM tarafindan oy cokluguyla kabul edilse de Cumhurbaskani Ahmet Necdet Sezer yasayi "oznel, somut ve kisisel" oldugu gerekcesiyle veto etti. Daha sonra ayni yasa degistirilmeden mecliste tekrar kabul edildi ve Cumhurbaskani Sezer yasa degisIkligini bu kez onayladi. Bu yasanin kabuluyle Erdogan'in milletvekili secilmesi icin yasal bir engel kalmadi. Secimlerde Siirt milletvekili secilen Fadil Akgunduz'un milletvekilliginin dusurulmesinin ardindan Siirt'teki secimlerin tekrar edilmesi kararlastirildi. Secimlerde Adalet ve Kalkinma Partisi'nin ilk siradaki adayi Mervan Gul'un adayliktan cekilmesi ile Erdogan partinin birinci adayi olarak Siirt secimlerine girdi ve oylarin % 85'ini alarak kazandi. Erdogan'in milletvekili secilmesinin ardindan basbakan Abdullah Gul, Erdogan'in basbakan olmasi icin Cumhurbaskani Sezer'e istifasini sundu. Sezer bu kez hukumeti kurma gorevini Erdogan'a verdi ve genel secimlerden yaklasIk uc ay sonra Erdogan baskanliginda 59. Hukumet kuruldu.

 

22 Temmuz 2007 tarihinde yapilan 23. Donem Milletvekili Secimlerinde %46,6 oy alarak 341 milletvekili cikaran Ak Parti, Recep Tayyip Erdogan'i basbakanlik koltuguna ikinci kez tasidi. Basbakan olarak gorevde oldugu 2003 yilindan 2009'a kadar Turkiye ekonomisi buyume gostermis ve Turkiye'nin GSMH'si Dunya toplaminin yuzde 1.11'undan yuzde 1.37'sine yukselmistir.

 

12 Haziran 2011 tarihinde 24. Donem Milletvekili Secimlerinde oy yuzdesini % 49,83'e cikarmis ve Turkiye genelinde 21.399.082 oy alarak toplamda 327 milletvekili ile ucuncu kez hukumet kurma yetkisini kazanmistir.

 

Olaylar :

 

Silahli Suikast Girisimi

 

13 Ekim 2009 tarihinde Kutahya'da bulunan Erdogan'in minubusune ekmek arasina sakladigi bicagi ile binmeye calisan sahis polis tarafindan yakalanip, etkisiz hale getirilmistir. Sahisin uzerinde yapilan aramada mermi dolu bir poset ve ici mermi ile dolu silah ele gecirilmistir .

 

Sahsina Yonelik Hakaret

 

6 Subat 2010 tarihinde Recep Tayyip Erdogan ve AK Parti tarafinca, TBMM genel kurulunda Erdogan'a yonelik "kisilik haklari ile parti tuzel kisiligine saldirida bulunuldugu" iddiasiyla MHP Genel Baskani Devlet Bahceli aleyhinde 50 bin TL'lik manevi tazminat davasi acilmis. Dava dilekcesinde Bahceli'nin; Turkiye'yi bolmeye calismak, etnik boluculuk konusunda sicil sahibi olmak, Turkiye'yi ayristirma ve bolme projelerini Imrali, Kandil ve Barzani'nin destegiyle hayata gecirmek icin calismak, Imrali canisi ile rol paylasmak, isbirligi icinde olmak, kol kola girmek, ayni cizgide olmak; kimliksiz ve kisiliksiz siyasetin temsilcisi olmak, hayasizlik, ahlaksizlik, namussuzluk, edepsizlik; curumus bir zihniyete sahip olarak, etrafa mide bulandiran koku yaymak, ahlak bunalimina girmek, ahlaki ve vicdani butun olculerini kaybetmek, seviye ve seviyesizlik olculeriyle tarif edilemeyecek bir cukura dusmek, utanc verici bir kisi olmak, teroristleri kucaklamak, alcaklik, yalancilik, riyakarlik, yalanlarla Turk milletine hakaret etmek gibi ifadeleri ve sozleriyle Erdogan ve AK Parti'yi itham ettigi kaydedildi. Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde gorulen davada, her davaci icin 10 bin TL olmak uzere toplam 20 bin TL manevi tazminat cezasinin odenmesine karar verilmistir.

 

Secimler ve Referandumlar :

 

24 Nisan 2007 tarihinde Adalet ve Kalkinma Partisi Grup toplantisinda Basbakan Recep Tayyip Erdogan "Adayimiz Abdullah Gul kardesim" diyerek Abdullah Gul'un 11. Cumhurbaskani adayi oldugu aciklanmistir.Abdullah Gul 28 Agustos 2007 tarihinde yapilan cumhurbaskanligi seciminin ucuncu turunda 339 oy alarak Turkiye Cumhuriyetinin 11. cumhurbaskani secildi.

 

 

Recep Tayyip Erdogan 1994 yerel secimlerinde % 25,19 oy alarak Istanbul Buyuksehir Belediye Baskani olarak secildi.

Erdogan'in liderliginde AK Parti 2002 genel secimleri kazandiktan sonra, 2004 yerel secimlerinde oy sayisini daha fazla arttirdi. AK Parti 16 buyuksehir belediyesinden 12 tanesini kazanarak secimlerden birinci parti olarak ayrildi.

2007-2010 ekonomik krizi doneminde iken 2009 yilinda yerel secim yapildi. Bu secimde AK Parti 2004 yerel secimlerindeki oy oranindan % 3 az oy alarak % 39 oy aldi. Ikinci parti olan CHP % 23 oy aldi ve ucuncu parti olan MHP % 16 oy aldi.