Yıldızlar Nasıl Oluşur?
Yıldızlarla ilgili tek bilgi kaynağımız teleskopumuza ulaşan ışık ışınıdır.
Yıldızlar hakkında bilgilerimizin tamamı teoriktir.
Yıldızlarla ilgili;
Yıldız olarak Güneş
Işınım enerjisi
Yıldızların gözlemsel özellikleri
Çift yıldızlar
Değişen yıldızlar
Yıldızların oluşumu
Yıldızların evrimi
konuları ele alınacaktır.
Işınım enerjisi hakkındaki bilgiler tayfsal astronomi ve astrofiziğin konusudur.
Işınım enerjisi ile ilgili bilgiler aşağıdaki şekilde açıklanabilir:
Mekanik bir ortama ihtiyaç duymadan yayılabilen dalgalara elektromanyetik dalgalar denir.
Işık bir elektromanyetik bir dalgadır.
Işık boş uzayda yayılabilmektedir.
Bütün cisimler,elektromanyetik ışınım yayar.Bunu yüzeyin sıcaklığına bağlı oranda gerçekleştirirler.
IŞINIM ENERJİSİ:
IŞINIM ENERJİSİ:
Işığı iyi soğuran bir yüzey aynı zamanda iyi bir yayıcıdır..İdeal soğurucu adı verilen bir cisim yüzeyine gelen bütün ışınları soğurur ve hiçbiri yansımaz.Böyle bir cisim kara cisim olarak adlandırılır.
Güneş’in sıcaklığının veya diğer yıldızların ışınım olayını açıklamak isteyen fizikçiler kara cisim kabulünü kullanırlar.
Kara cisim bir idealleştirmedir.
Işığı tamamen soğurabilen bir cisim yoktur.Böyle bir yüzeye ulaşan ışığın çok az bir kısmı geri yansır.
Kara cisim üzerine gelen ışınımı soğuran ve ısıtıldığında her dalga boyunda salabilen bir kavram olarak ifade edilir.
IŞIĞIN NE OLDUĞUNU HİÇ MERAK ETTİNİZ Mİ?
Bilim adamları ışığı bir enerji türü olarak kabul ediyorlar.
Işık enerjisi taşıyan ışınlar uzayda dalgalar yada dalgacıklar biçiminde doğrusal olarak yol alırlar.
Işık dalgaları çok hızlı hareket ederler.
300 milyon metrelik mesafeyi kat etmeleri yalnızca 1 sn alır.
BİR YILDIZ OLARAK GÜNEŞ:
BİR YILDIZ OLARAK GÜNEŞ:
Dünya’ya ortalama uzaklığı 150 milyon km dir.
Dünya,Güneş çevresinde elips bir yörünge üzerinde hareket ettiğinden,Güneş’in Dünya’ya uzaklığı daima değişkendir.
Ekseni çevresinde dolanım süresi 25 gün 12 saattir.
Ekvator yarıçapı 696.000km.
Çapı ortalama 1 milyon 398.000kmdir.
Dünya’nın çapının 109 katıdır.
Şekli elipsoid biçimindedir.
Tam bir küre şeklinde değildir.
Hacmi 1,41.10 33 cm3 tür.(Yani; 1,41trilyon km3)
Dünya hacminin 1.300.000 katıdır.
Ortalama yoğunluğun suya göre 1,41 gr/cm 3tür.
Güneş’in ortalama yoğunluğu Dünya yoğunluğunun dörtte biri kadardır.Dünya’nın 0,26 lık yoğunluğuna eşittir.
Ortalama yüzey sıcaklığı 5770 kelvin.
Kütlesi 2.10 24 ton.(yani ; 2.10 33 gr) Dünya kütlesinin 333.000 katı.
Görünen parlaklık -26 kadir.
Yüzeyindeki çekim Dünya’nın 28 katıdır.
Dünya’da 1kg gelen bir cisim Güneş yüzeyinde 28 katı olur.
Büyüklüğü ve kütlesi diğer yıldızlardan küçük olduğu halde bize yakın olması sonucu oldukça büyük ve parlak gözükür.
Çok sıcak gaz yığınlarından oluşmuştur.
Parlaklığı Ay’ın dolunay zamanındaki parlaklığının 600.000 katıdır.
Yüzey yapısı incelenen tek yıldızdır.
Güneş’ten sonra Dünya’ya en yakın yıldız güney yarıkürede bulunan,
Erboğa takımyıldızının alfa yıldızıdır.
Işığı bize 4 yıl 4 ay 24 gün de gelir.
Yapısında bir değişiklik olsa biz bunu 4 yıl 4 ay 24 gün sonra fark ederiz.
Güneş gündüzleri gözüken tek yıldızdır.
Güneş’e çıplak gözle bakamayız.
Renkli bir cam ile bakıldığında parlaklığının merkezden kenara doğru azaldığı fark edilir.
Yüzeyine teleskopla bakıldığında pamuk yığınları şeklinde, bazı durumlarda da çok parlak gaz bulutlarından oluştuğu görülür.
Güneş’ten bize ışığın ulaşması için 150 milyon km yol kat etmesi gerekir.
Güneş ışık ışınları 8 dakika 20 saniyede bize ulaşır.
Bizden 400.000 km uzakta olan Ay’dan yansıyan Güneş ışığının Dünya’mıza ulaşması ise 1,28 sn dir.
Saatte 500km hızla giden bir uçak,Dünya’dan hareket ettikten 34 yıl 2 ay sonra Güneş yüzeyine ulaşabilir.
90km hızla giden bir tren ancak 175 yıl sonra Güneş yüzeyine ulaşabilir.
Güneş ile ilgili araştırmalar şu bakımdan önem taşır:
a-Dünya’ya gönderdiği ısı enerjisi sayesinde hayatın devamını sağlaması
b-Çekim kuvveti ile diğer gök cisimlerinin hareketinin düzene koyması
c-Yüzeyini görebildiğimiz tek yıldız olması
Güneş’in yapısının incelenmesi teleskopik ve fotografik yöntemlerle yapılmaktadır.
Güneş’in tamamen buhar ve gazlardan oluşmuş akkor halinde olduğu anlaşılmıştır.
Yüzeyi sükunet halinde olmayıp devamlı faaliyet halindedir.
Güneş’in atmosferi yapı bakımından yüzeyden dışa doğru dört tabaka halinde incelenir.
Işık küre,renk küre,tersine çeviren tabaka,Güneş’in dış atmosferi olarak adlandırılan taç tabakası (korona)dır.
a-İç Güneş:
a-İç Güneş:
Güneş’in dış yüzeyinden merkezine doğru yoğunluk,basınç,sıcaklık hızla artar.
Kütlesinin büyük çoğunluğunun bulunduğu kısma iç bölge denir.
Merkez sıcaklığı 15-20 milyon santigrat derecedir.
Merkez yoğunluğu 100 gr/cm küptür.
Güneş’in dışarı verdiği enerjinin (ışınım ) büyük bir kısmı iç bölgede oluşmaktadır.Bu bölgede sürekli oluşan olaylar sonucunda madde ışınım enerjisine dönüşmektedir.
Işık Küre:
Işık Küre:
Güneş’in görülen yüzeyidir.
Gördüğümüz ışık ortalama olarak yüzeyin 500km derinlikteki bölgesinden gelir.
Yüzeyinin ortalama sıcaklığı 5770 santigrat derecedir. Bu değer Güneş’in yüzeyinden merkezine doğru gidildikçe büyür.
Işık küre faaliyet halindedir.
Işık kürede gözlenen faaliyetler:
Kenar kararması:
Işık kürede gözlenen faaliyetler:
Kenar kararması:
Güneş’in yüzeyi aynı parlaklıkta değildir.
Görülen parlaklık,merkezden kenara doğru gidildikçe azalır.Bu duruma kenar kararması denir.
Granüller:
Teleskopla bakıldığında Güneş yüzeyinin düzgün parlaklıkta olmadığı görülür.
Bu görüntü karanlık bir yüzeye serpilmiş pirinç taneleri gibidir.
Tersine çeviren tabaka:
Alıntı Yeri Yıldızlar 1-15 Arası sunum
BİLİMDUNYASİYİZ TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR.
Alıntı Yeri Yıldızlar 1-15 Arası sunum
BİLİMDUNYASİYİZ TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR.
